Υπερακουσία
Η Υπερακουσία είναι η ασυνήθιστη δυσανεξία σε ήχους της καθημερινότητας.
Ο όρος Υπερακουσία έχει κατά καιρούς οριστεί με διαφορετικούς τρόπους, χρησιμοποιείται όμως για να περιγράψει την αυξημένη ευαισθησία (ή μειωμένη ανοχή) σε συνήθεις περιβαλλοντικούς ήχους1. Σύμφωνα με μελέτες, παρουσιάζεται με ένα ευρύ φάσμα αντιδράσεων σε ήχους, οι οποίες μπορούν να ομαδοποιηθούν σε διάφορες κατηγορίες: Υπερβολικής έντασης, ενόχλησης, φόβου και πόνου. Εκδηλώνεται με ποικίλα αρνητικά συναισθήματα όπως άγχος, δυσφορία, κατάθλιψη, αίσθημα φυγής, κτλ.2. Τα επιδημιολογικά στοιχεία σχετικά με την υπερακουσία στο γενικό πληθυσμό είναι φτωχά. Σύμφωνα με μελέτες, το 15,2% του πληθυσμού της Πολωνίας και το 9% της Σουηδίας ανέφεραν πως έχουν έρθει αντιμέτωποι με κάποιου βαθμού υπερακουσία, ενώ υπολογίζεται πως περίπου το 40% των ατόμων με εμβοές εμφανίζουν παράλληλα και υπερακουσία3. Αντίστοιχα υπάρχουν αρκετές μελέτες που συσχετίζουν την υπερακουσία με τις εμβοές και τη βαρηκοΐα4.
Η Υπερακουσία μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ατόμων που την βιώνουν.
Η υπερακουσία συγκαταλέγεται στις διαταραχές ευαισθησίας σε ήχους (DST - Decreased Sound Tolerance) μαζί με τη μισοφωνία και τη φωνοφοβία. Άνθρωποι που εμφανίζουν υπερακουσία αντιμετωπίζουν δυσκολία στο να ανεχθούν μεσαίας ή χαμηλής έντασης ήχους της καθημερινότητας, όπως για παράδειγμα τον ήχο της ηλεκτρικής σκούπας, ενός αυτοκινήτου ή το τσαλάκωμα ενός χαρτιού, ενώ κάποιες φορές η ενόχλησή τους φτάνει ακόμα και σε σημείο πόνου. Ο ακριβής μηχανισμός λειτουργίας της υπερακουσίας δεν είναι ακόμα γνωστός. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με τις αιτίες πυροδότησης. Κάποιες από αυτές την συσχετίζουν με το περιφερικό όργανο της ακοής ενώ κάποιες άλλες συνδέουν και το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Η υπερακουσία έχει συσχετιστεί με διάφορες παθολογικές και μη καταστάσεις όπως οι ημικρανίες, η κατάθλιψη, οι εμβοές, το σύνδρομο Williams, σύνδρομο κροταφογναθικής άρθρωσης, νόσος Lyme, ψυχαγωγικό θόρυβο κτλ4. Είναι ένα φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί σε επαγγελματίες μουσικούς καθώς και σε άτομα που εργάζονται σε τηλεφωνικά κέντρα5. Επίσης, σε πολύ μεγάλο ποσοστό, τα άτομα που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού (σύνδρομο Asperger), έχουν δυσανεξία σε ήχους.
Όταν πήγα να εξετάσω την ακοή μου, είχα υπερηχητική ακοή. Άκουγα περισσότερο. Είναι ενοχλητικό, γιατί έχω ξεχάσει τι σημαίνει σιωπή.
Barbra Streisand, Μουσικός
Η Υπερακουσία σε πολλές περιπτώσεις αντιμετωπίζεται με επιτυχία!
Η Δημόπουλος Ακουστικά Βαρηκοΐας έχει συγκροτήσει μια ομάδα επιστημόνων που ασχολούνται με το φαινόμενο των εμβοών και άλλων διαταραχών ευαισθησίας σε ήχους (DST - Decreased Sound Tolerance). Ανάλογα με τις ενδείξεις της κάθε περίπτωσης ο ενδιαφερόμενος θα ξεκινήσει με ένα πρόγραμμα αξιολόγησης που περιλαμβάνει, εκτός των άλλων, καταγραφή του ιστορικού, κλινική εξέταση και πλήρη ακοολογικό έλεγχο. Είναι πιθανό το περιστατικό να παραπεμφθεί και για ιατρική αξιολόγηση σε κάποιον από τους συνεργάτες μας ώστε να περιοριστούν οι αιτίες που δημιουργούν την υπερακουσία και πιθανούς τρόπους ιατρικής παρέμβασης. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων θα συζητηθούν και θα συναποφασιστεί ο τρόπος αντιμετώπισης.
Ποια τεχνική αντιμετώπισης είναι κατάλληλη για τη δική μου περίπτωση;
Συχνές ερωτήσεις:
Είναι δυνατόν τα ακουστικά βαρηκοΐας να βοηθήσουν στην υπερακουσία;
Η υπερακουσία έχει διάφορες μορφές. Σε κάποιες περιπτώσεις τα άτομα που υποφέρουν έχουν σαν σύμπτωμα και βαρηκοΐα. Τότε τα ακουστικά βαρηκοΐας με την κατάλληλη ρύθμιση μπορεί να αντιμετωπίσουν την βαρηκοΐα αλλά και την υπερακουσία. Για να γίνει αυτό απαιτείται βαθιά γνώση του Ακοολόγου ή Ακοοπροθετιστή που θα αναλάβει το περιστατικό.
Ποιος είναι κατάλληλος να με ενημερώσει για το σύμπτωμα υπερακουσίας που έχω;
Η υπερακουσία είναι ένα σύμπτωμα που συνδυάζεται με την ακοή και άρα οι επιστήμονες που γνωρίζουν καλύτερα την συγκεκριμένη αισθητήρια οδό είναι οι Ακοολόγοι και Χειρουργοί Ωτορινολαρυγγολόγοι. Σε κάθε περίπτωση όμως, ο ειδικός θα πρέπει να παρακολουθεί τις εξελίξεις στο συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο και να επικαιροποιεί τις γνώσεις του μέσα από ειδικά σεμινάρια, συνέδρια ή άλλες εκδηλώσεις που ασχολούνται με το συγκεκριμένο αντικείμενο.
Ποια είναι η χρονική διάρκεια μιας συνεδρίας αξιολόγησης;
Μια συνεδρία αξιολόγησης διαρκεί μιάμιση με δύο ώρες. Είναι πάντα χρήσιμο ο ενδιαφερόμενος να συνοδεύεται από κάποιο αγαπημένο πρόσωπο, να είναι ξεκούραστος και να μην υπάρχει πίεση χρόνου.
Που μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες για την υπερακουσία;
Εξαιτίας της ασάφειας που υπάρχει στη προέλευση και θεραπεία της, είναι πολύ εύκολο ο ενδιαφερόμενος να παρασυρθεί σε λανθασμένη πληροφόρηση από ιστοσελίδες που έχουν μικρή ή καμιά επιστημονική υποστήριξη. Ο καλύτερος τρόπος πληροφόρησης είναι να κλείσει ένα ραντεβού συμβουλευτικής με έναν συνεργάτη μας. Σε άλλη περίπτωση είναι φρόνιμο να ενημερωθεί από αναγνωρισμένες ιστοσελίδες όπως :
https://hearinghealthfoundation.org/what-is-hyperacusis
1. Baguley, D. (2003). Hyperacusis. JRSM, 96(12), pp.582-585
2. Tyler, Richard S., Martin Pienkowski, Eveling Rojas Roncancio, Hyung Jin Jun, Tom Brozoski, Nicolas Dauman, Claudia Barros Coelho, et al. 2014. “A Review of Hyperacusis and Future Directions: Part I. Definitions and Manifestations.” American Journal of Audiology 23 (4): 402–19. https://doi.org/10.1044/2014_AJA-14-0010.
3. Pawel J. Jastreboff, Margaret M. Jastreboff, (2000). Tinnitus Retraining Trerapy (TRT) as a Method for Treatment of Tinnitus Patients. J Am Acad Audiol 11: 162-177
4. The relation of tinnitus, hyperacusis, and hearing loss. Jeffrey J. Nelson, MD Kejian Chen, MD, PhD., ENT-Ear, Nose & Throat Journal' July 2004
5. Udi Katzenell, Samuel Segal (2001). Hyperacusis: Review and Clinical Guidelines. Otology & Neurotology 22:321-327